Een van de
leiders van het Theosofisch Genootschap was Rudolf Steiner. In 1902 werd Rudolf Steiner
Secretaris Generaal van het Genootschap na het voorzitterschap van Dr. Wilhelm
Hübbe-Schleiden die voorzitter was sinds 1884.1913 ANTHROPOSOFISCHE GESELLSCHAFT
"Es steht das Kreuz mit Rosen dicht umschlungen.
Wer hat dem Kreuze Rosen zugesellt ?"
( Uit ‘Die Geheimnisse’, Goethe )
Na de oprichting in 1875 van ‘The Theosophical Society’ door Blavatsky, Olcott en Judge splitst de vereniging zich in drie concurrerende genootschappen. (1) Deze opsplitsing ontstaat in 1891 na de dood van Blavatsky.
Een van de
leiders van het Theosofisch Genootschap was Rudolf Steiner. In 1902 werd Rudolf Steiner
Secretaris Generaal van het Genootschap na het voorzitterschap van Dr. Wilhelm
Hübbe-Schleiden die voorzitter was sinds 1884.
Noch het Theosofisch Genootschap noch de Antroposofische Vereniging zijn occulte en mystieke broederschappen. Doch hebben beide verenigingen een duidelijke invloed gehad op het westers occultisme en mysticisme. Net zoals Blavatsky had Steiner contacten met een aantal broederschappen. Tijdens zijn ambtsperiode als secretaris van het Theosofisch Genootschap werd hij op 15/06/1907 door Theosor Reuss voorgedragen als Afgevaardigd Grootmeester van het ‘Ordo Templi Orientis’ en de ‘Rite van Memphis-Misraïm’ (2) en Grootraadslid van de ‘Mystica Aeterna’ in Berlijn. Steiner had echter alle contacten met Theodor Reuss verbroken sinds 25/11/1905 de dag waarop hij de rechten had gekocht van Reuss om het begrip Memphis te gebruiken. Steiner had er wel onmiddellijk aan toegevoegd dat hij niet geïnteresseerd was in de rituelen van de Memphis-Misraïm Ritus. Deze ganse geschiedenis werd onderzocht door Peter-R. Koenig. Theodor Reuss schreef nog talrijke brieven naar Rudolf Steiner. Steiner liet de brieven echter onbeantwoord.
Rudolf Steiner werd geboren op 27/2/1861 in het Hongaarse Kraljevec. Vandaag ligt dit op het grondgebied van Kroatië. Zijn vader was spoorwegbeambte. Rudolf bleek een uitstekende leerling te zijn aan het college van Wiener-Neustadt. In Wenen ging hij naar de hogere technische school van 1879 tot 1882 waar hij een uitstekende wetenschappelijke opleiding genoot. De hoofdvakken waren wis- en natuurkunde, scheikunde en biologie.
Rond het jaar 1879 leert hij de werken van Goethe kennen. In 1882 krijgt hij de opdracht om in Kürschners "Deutsche National-Litteratur" de natuurwetenschappelijke werken van Goethe uit te geven en van de nodige commentaar te voorzien. Het ganse opus bestaat uit vijf delen en werd afgewerkt in 1897. In 1886 verschijnt de eerste publikatie ‘Grundlinien einer Erkenntnistheorie der Goetheschen Weltanschauung’, waarin hij de wetenschapsbeoefening ven Goethe kennistheoretisch fundeert.
Vanaf 1890 is hij archivaris van het Goethe patrimonium te Weimar. Hij wordt de verantwoordelijke van de uitgave van de werken van Goethe in het kader van de ‘Sophien-Ausgabe’. In 1891 wordt hij dokter in de Letterkunde te Rostock. Zijn dissertatie verschijnt in 1892 onder de titel ‘Wahrheit und Wissenschaft’. In 1894 verschijnt zijn hoofdwerk ‘Die Philosophie der freiheit’. In 1897 publiceert hij ‘Goethe en zijn conceptie van de Kosmos’. Vanaf 1897 tot 1915 leeft hij in Berlijn en begint met zijn eerste lezingen. Deze eerste lezingen worden vooral beluisterd door Theosofen. Er ontstaan naar aanleiding van deze voordrachten twee publikaties : ‘Die Mystik im Aufgange des neuzeitlichen Geisteslebens ( 1901 ) en ‘Das Christentum als mystische Tatsache’ ( 1902 ). Van 1899 tot 1904 doceert hij geschiedenis, literatuur en spreekvaardigheid aan de ‘Arbeiter-Bildungsschule’. In 1903 is hij uitgever van het tijdschrift ‘Luzifer’. In 1904 - 1905 verschijnt van zijn hand ‘Wie erlangt man Erkenntnisse der höheren Welten ?’ en ‘Aus der Akasha-Chronik’, een bijdrage tot het tijdschrift ‘Luzifer’.
De eerste stappen van zijn esoterische school dateren van 1904. In datzelfde jaar verschijnt zijn werk ‘Theosofie’. Dit wordt het basiswerk van de Antroposofie. Hij stelt Annie Besant als verantwoordelijke. In dezelfde periode komt hij in contact met Marie von Sivers. Steiner wordt de verantwoordelijke van de Loge ‘Mystica Aeterna’ te Berlijn samen met Marie von Sivers.
In 1906 geeft hij talrijke lezingen te Parijs. In 1908 wordt hij uitgenodigd voor het internationaal congres in het leven geroepen door Papus ( Gérard Encausse ). Steiner gaat echter niet op de uitnodiging in (3). Vanaf 1910 bouwt hij stap voor stap zijn eigen filosofie op die eigenlijk een kopie is van de Theosofische leerstellingen ontdaan van alle Oosterse begrippen. Zijn ideeën krijgen meer en meer gestalte in zijn werk ‘Die Geheimwissenschaft im Umriss’. In de loop van het jaar 1912 wordt de Duitse afdeling van de Theosofische Vereniging opgeheven.
De officiële start van de Antroposofische Vereniging dateert van 2/2/1913. In een mum van tijd zijn er 2500 leden. Een duizendtal komen uit de Theosofische Vereniging zowel uit Europa als uit de Verenigde Staten. Vanaf 20/9/1913 is het hoofdcentrum gesitueerd te Dornach in de buurt van Bazel. Steiner bouwt daar zijn Goetheanum. In dit bouwwerk synthetiseert Steiner architectuur, sculptuur en schilderkunst. In de periode van 1914-1918 is Steiner veelal te vinden te Dornach en te Berlijn. Hij begint een intensieve campagne voor sociale vernieuwing, de bekende driedeling van het sociale organisme in Duitsland. Deze ideeën vinden ook ingang in Oostenrijk, Zwitserland, Polen en Nederland. In deze periode verschijnt ‘Die Kernpunkte der sozialen Frage’. Zijn ideeën worden echter niet door iedereen geapprecieerd en zijn Goetheanum wordt in 1922 in brand gestoken. Men vermoed kwaad opzet van de nakende Nazi-partij.
In 1919 werd de ‘Freie Waldorfschule’ gesticht te Stuttgart. Deze school werd opgericht voor de werknemers van de Waldorf Cigartette Company. Dit was het begin van de Steinerscholen beter bekend met de naam Vrije School. Momenteel zijn ze te vinden in meer dan 50 landen. In totaal zijn er iets meer dan 700 scholen. Het aantal leerlingen wordt geschat op 170.000. In de jaren 1920 - 1921 volgen er cursussen voor vakgerichte mensen waaronder artsen, natuurkundigen en theologen.
In 1923 werd de ‘Freie Hochschule für Geisteswissenschaft’ ( Vrije Hogeschool voor Geesteswetenschap ) opgericht. Dit zou de kern worden van de hele beweging rond Steiner. Steiner wordt er voorzitter van. In 1924 volgen er nog voordrachten over karma en vakcursussen voor landbouwers, toneelspelers en orthopedagogen.
Er wordt de laatste tijd nogal veel geschreven omtrent mogelijke racistische ideeën in de filosofie van Steiner. Een uittreksel uit een lezing van 1917 laat hieromtrent alle duidelijkheid
"Iemand die vandaag de dag nog van het ideaal van rassen, naties, bloedbanden spreekt, die heeft het over impulsen die tot de ondergang van de mensheid leiden. (...) Want door niets zal de mensheid meer zijn ondergang tegemoet gaan, dan door de verbreiding van ras- volk- en bloedidealen." (4)
Steiner stierf op 30/3/1925.
De werken die Steiner schreef :
‘De filosofie van de vrijheid’ ( 1893 ), ‘Theosofie’ ( 1904 ), ‘De weg tot inzicht in hogere werelden’ ( 1905 ), ‘De wetenschap van de geheimen der ziel’ ( 1910 ).
Het document van Reuss aan Rudolf Steiner betreffende de Misraïm Ritus.
Memphis and Misraim Rite of Masonry
Order of Oriental Templars and Esoteric Rosicrucians
Z:.R:.D:.A:.B:.A:.W:. !
Brüderlichen Gruss auf allen Punkten des Dreisets !
An Alle die es angeht !
In Ausführung der Bestimmungen des brüderlichen
Übereinkommens von 3 Januar 1906. E.v. und des Ediktes
vom 10. September A.D. 1906, A.O.788, publiziert in der
"Oriflamme", Heft 2 ‘Jahrgang 5, 1906, e.v. ernenne ich
hiermit Kraft der mir durch Patent vom 24 September
1902, e.v. verliehenen Rechte und Machtbefugnisse den
S.E. Br:. Dr. Rudolf Steiner, 33°.90°.96°. in Berlin
züm selbständigen
Amtierenden General Grossmeister
des Obersten General Grossrates des ägyptischen Ritus ( 90° )
von Mizraim in Deutschland, so wie der
Adaptionslagen der ägyptischen Freimaurerei in Deutschland
mit der Rechtlichen der Verpflichtung den Orden gemäss des Bestimmungen
des Ubereinkommens von 9 Januar 1906. E.v. zu leiden.
Gegeben in unserem Sanktissimum am fünfzehnten Juni
A.D. 1907 A.O. 789 London und Berlin
Theodor Reuss, 33° 90° 96°
Souveräner General Grossmeister ad Vitam
Heinrich Klein 33° 95°
General Gross Registrar
